vrijdag 13 juli 2012

Alternatief gemeentewapen Hollands Kroon


Onlangs heeft de nieuwe fusiegemeente Hollands Kroon een nieuw wapen aangenomen. Dit wapen doet mij als heraldicus pijn aan de ogen. Ik zal proberen uit te leggen waarom.
Het nieuwe wapen gaat voorbij aan de wapens van de samengevoegde gemeenten. Het probeert een ‘sprekend wapen’ te zijn: zo’n wapen beeldt direct de naam van de ‘drager’, de eigenaar van het schild uit. Bijvoorbeeld, een vos voor iemand die De Vos heet.
Dit wapen is de rode leeuw met blauwe tong en klauwen van het graafschap Holland. Het komt als zodanig voor in de wapens van Zuid- en Noord-Holland. De leeuw in het schild is gekroond met een koninklijke kroon.
Waarom is dit wapen niet goed?
  1. Het is op het eerste gezicht moeilijk te onderscheiden van andere wapens. Je kunt het makkelijk aanzien voor het wapen van Zuid-Holland, bijvoorbeeld.
  2. De ‘kroon’ uit de naam ‘Hollands Kroon’ is een klein detail in het schild.
  3. De gebruikte kroon, een negentiende-eeuwse koningskroon, wordt normaal niet op de kop van een heraldisch beest in het schild gezet. Je zou daar liever een simpeler, middeleeuwser model verwachten.
  4. De gebruikte kroon is de kroon van heel Nederland, niet alleen van het graafschap Holland waar de gemeentenaam naar verwijst.
Tot zover de details. Belangrijker is dat de heraldische geschiedenis van de samengevoegde gemeenten niet doorleeft in een nieuw wapen. Ik heb geen archiefonderzoek kunnen doen, maar hier wat ik uit de leuke site NGW opmaak.

  1. De in 1970 opgeheven gemeente Wieringerwaard had een wapen dat al in 1611 is verleend door de Staten van Holland. Dat wapen vertoonde twee zwanen met twee kroontjes, en volgens de wapenbeschrijving werd het schild vastgehouden door een leeuw die slikhaken in zijn klauwen had.
  2. Eén van die zwanen werd toegevoegd aan het wapen van de in 1990 opgeheven gemeente Barsingerhorn. Daar werden toen de kleuren zwart en goud gebruikt, naar ik aanneem waren daar historische redenen voor. Begin 19e eeuw werden wapens vaak verleend in de kleuren blauw en geel, terwijl daarvoor andere kleuren werden gebruikt.
  3. In het wapen van Wieringen komen twee ganzen voor. Geen zwanen dus. Maar: dit is een erg slordig wapen, zoals wel meer wapens die kort na de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden in 1815 zijn verleend. Het is niet uitgesloten dat die ganzen eigenlijk zwanen moesten voorstellen.
  4. In meerdere waterschapswapens in deze regio komen ook zwanen en slikhaken voor.
  5. Het wapen van Anna Paulowna, een gemeente die in Hollands Kroon opging, komt uit de 19e eeuw en beeldt het lokale landschap uit.
  6. Het wapen van de ex-gemeente Niedorp is fraai, maar historiserend. Dat wil zeggen dat het later (in dit geval: in de jaren zeventig) is bedacht om historische gebeurtenissen in de gemeente te symboliseren.
  7. Dat geldt ook voor de opgeheven gemeente Wieringermeer.

Voor mijn ontwerp heb ik het oude wapen van Wieringerwaard uit 1611 ‘hergebruikt’. De ene schildhouder is een leeuw, zoals de schilhouders van Wieringerwaard en Anna Paulowna. Ik heb er een Hollandse leeuw van gemaakt (zoals in het wapen van Niedorp) en hem een slikhaak in de klauwen gegeven (zoals in het wapen van Wieringenwaard, èn een kenmerkend lokaal element). De andere schildhouder is één van de meerminnen uit het wapen van Wieringermeer.
Alternatief wapen Hollands Kroon

Hierbij een snelle schets hoe het eruit zou zien. Ik heb de leeuw en de kroon van Wikipedia geplukt!
Benieuwd naar reacties van Hollandskroners!

2 opmerkingen: